Στον αέρα τα σκουπίδια της Αττικής

Το Ελεγκτικό Συνέδριο άναψε κόκκινο στη σύμβαση για την κατασκευή των τεσσάρων μονάδων επεξεργασίας

Στον αέρα βρίσκεται ο σχεδιασμός για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική, εξαιτίας της ολιγωρίας των αρμόδιων υπουργείων να προχωρήσουν στις ρυθμίσεις που προβλέπονται ώστε να περάσει η αρμοδιότητα στην περιφέρεια: η ολιγωρία, άλλωστε, προκάλεσε και απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου που έβγαλε «κόκκινη κάρτα» στη σύμβαση για την κατασκευή τεσσάρων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων στην Αττική, συνολικού προϋπολογισμού 365.000.000 ευρώ.

Οι εξελίξεις αυτές, που έχουν προκαλέσει την οργή του περιφερειάρχη Αττικής Γιάννη Σγουρού, είναι το αντικείμενο έκτακτης σύσκεψης που συγκάλεσε για σήμερα ο υπουργός Περιβάλλοντος Γ. Παπακωνσταντίνου, στην οποία έχουν κληθεί ο υφυπουργός Εσωτερικών Π. Κουκουλόπουλος και ο κ. Σγουρός. Ο τελευταίος μάλιστα έχει προειδοποιήσει εδώ και καιρό ότι οι καθυστερήσεις στις νομοθετικές ρυθμίσεις θέτουν σε κίνδυνο όχι μόνο τον σχεδιασμό, αλλά και τη χρηματοδότηση των έργων από το ΕΣΠΑ και καθιστούν ορατό τον κίνδυνο απένταξής τους. Οι ρυθμίσεις που εκκρεμούν προβλέπουν η αρμοδιότητα του σχεδιασμού της διαχείρισης των σκουπιδιών να περάσει στην περιφέρεια και παράλληλα τη συγκρότηση νέου οργάνου, του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ)», με μέλη προερχόμενα και από τους δύο βαθμούς της Αυτοδιοίκησης (δήμους και περιφέρεια) που θα διαχειρίζεται τα σκουπίδια.

Το νομικό κενό, όμως, προκάλεσε σε μεγάλο βαθμό τη χθεσινή απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Οι δικαστικοί λειτουργοί έκριναν ότι πρέπει να αρχίσει από μηδενική βάση η προγραμματική σύμβαση μεταξύ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής και Ενιαίου Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Αττικής (ΕΣΔΚΝΑ) για την κατασκευή των τεσσάρων εργοστασίων σε Φυλή, Γραμματικό και Κερατέα. Οπως χαρακτηριστικά έκριναν, «η μεταβίβαση της αρμοδιότητας πραγματοποίησης των διαγνωστικών διαδικασιών από τον ΕΣΔΚΝΑ στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια του επίμαχου σχεδίου σύμβασης, καθόσον με τον τρόπο αυτό επιχειρείται ανεπίτρεπτη υποκατάσταση στην πραγματοποίηση των διαγωνισμών για την εκτέλεση των επίμαχων έργων, κατά καταστρατήγηση των διατάξεων περί αρμοδιότητας του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ)», αναφέρεται μεταξύ άλλων στην απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όμως ο Φορέας δεν έχει συγκροτηθεί!

Η απόφαση ωστόσο λειτουργεί σαν ντόμινο, καθώς η κατασκευή των μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, αποτελεί την αναγκαία προϋπόθεση, ώστε οι προβλεπόμενοι από τον περιφερειακό σχεδιασμό ΧΥΤΑ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων) να μετατραπούν σε χώρους απόθεσης μόνο υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ).

Το Ελεγκτικό Συνέδριο ουσιαστικά έκανε δεκτή την προσφυγή της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΠΟΕ - ΟΤΑ) και ανακάλεσε παλαιότερη πράξη του Ε' κλιμακίου του δικαστηρίου (που είχε κρίνει νόμιμη τη σύμβαση) «κόβοντας» την επίμαχη προγραμματική σύμβαση κατά τον προσυμβατικό έλεγχο της νομιμότητάς της.

Δικαιωμένος από τη δικαστική εξέλιξη της υπόθεσης εμφανίζεται ο πρόεδρος της ΠΟΕ - ΟΤΑ Θέμης Μπαλασόπουλος επισημαίνοντας ότι «οι εργαζόμενοι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση μόνοι τους αντιστάθηκαν σε μια διαδικασία αδιαφανή». Και προσθέτει ότι «θα πρέπει η κυβέρνηση επιτέλους να εφαρμόσει τον νόμο που έχει να κάνει με τη λειτουργία του Ενιαίου Συνδέσμου και με την ανάληψη πλέον της αρμοδιότητας από την αιρετή περιφέρεια».

Οι σύμβουλοι του 6ου Τμήματος του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου (πρόεδρος Νίκος Αγγελάρας και εισηγητής ο επίτροπος Ανδρέας Καπερώνης) εξέτασαν τόσο τον τύπο όσο και την ουσία της επίμαχης προγραμματικής σύμβασης

Συγκεκριμένα έκριναν ότι :

n Οι όροι της ως προς τον προϋπολογισμό και το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσής της είναι αόριστοι και δεν εξειδικεύονται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου (3852/2010).

n Αναφορικά με τον προϋπολογισμό, περιλαμβάνεται ένα συνολικό ποσό, πλην όμως δεν προσδιορίζεται ειδικότερα πώς κατανέμεται για την εκτέλεση των επιμέρους έργων.

n Δεν υπάρχει σαφής και ορισμένη πρόβλεψη για τον τρόπο διασφάλισης και εξοικονόμησης των αναγκαίων πόρων, παρά μόνο μια γενικόλογη διατύπωση ότι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση θα υποβάλει αιτήσεις στους φορείς χρηματοδότησης, οι οποίοι επίσης δεν προσδιορίζονται, ανάλογα με το χρηματοδοτικό σχήμα, που θα επιλεγεί στο μέλλον, ενώ αυτό θα έπρεπε να είχε ήδη καθοριστεί.

n Δεν υφίσταται ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα των αναλαμβανόμενων από τα συμβαλλόμενα μέρη δράσεων, υπό την έννοια του χρονικού προσδιορισμού της σταδιακής υλοποίησης των έργων, η κατασκευή των οποίων προβλέπεται με τη σύμβαση, έτσι ώστε να μην μπορεί να διαπιστωθεί αν η προβλεπόμενη διάρκεια της σύμβασης είναι επαρκής για την κατασκευή αυτών των έργων.