Ο Αδικος Κόσμος τώρα δικαιώνεται

Αμα έχεις θητεύσει στο σινεμά των αδελφών Κοέν και έχεις πάρει ένα Οσκαρ για το ρόλο μιας πανέξυπνης, αλλά χαμηλού προφίλ αστυνομικού, δεν γίνεται να μην εκτιμήσεις ένα νουάρ σαν τον «Αδικο Κόσμο» του Φίλιππου Τσίτου.

Από την πρώτη στιγμή που ανακοινώθηκε ότι η Φράνσις Μακ Ντόρμαντ, σύζυγος του Τζόελ Κοέν και πρωταγωνίστρια του «Fargo», είναι η πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ του Σαν Σεμπάστιαν, πολλοί σκέφτηκαν ότι ο Ελληνας σκηνοθέτης, που συμμετείχε με τη νέα του ταινία στο διαγωνιστικό πρόγραμμα, είχε πέσει στα καλύτερα χέρια.

Ατμοσφαιρικό νουάρ.

Και πράγματι. Το προσωπικό, ατμοσφαιρικό, καλλιτεχνικό αστυνομικό φιλμ του Τσίτου, για έναν δίκαιο Ελληνα μπάτσο και τις περιπέτειές του σε έναν «Αδικο Κόσμο», έφυγε το βράδυ του Σαββάτου από το σημαντικό φεστιβάλ της χώρας των Βάσκων με δύο σπουδαία βραβεία: Ασημένιο Οστρακο σκηνοθεσίας για το δημιουργό του και Ασημένιο Οστρακο ανδρικής ερμηνείας για τον Αντώνη Καφετζόπουλο. Είναι η μόνη ταινία που κέρδισε δύο βραβεία.

Και να ήταν μόνο αυτό; Οι δύο καλλιτέχνες επαναλαμβάνουν όσα συνέβησαν πριν από δύο χρόνια (2009) στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο. Εκεί, η τόσο διαφορετική, στα όρια της κωμωδίας, «Ακαδημία Πλάτωνος» του Τσίτου είχε κερδίσει βραβείο Οικουμενικότητας και βραβείο Νεότητας -λιγότερο σημαντικά, φυσικά, από της σκηνοθεσίας που πήρε τώρα. Και ο Καφετζόπουλος είχε τιμηθεί με το βραβείο ανδρικής ερμηνείας για το ρόλο ενός Ελληναρά περιθωριακής γειτονιάς της Αθήνας.

Πετύχαμε τους δύο βραβευμένους στο αεροδρόμιο της Μαδρίτης καθ' οδόν προς Αθήνα. Καθόλου τυχαία, οι πρώτες τους κουβέντες αφορούσαν τη Φράνσις Μακ Ντόρμαντ. «Λάτρεψε την ταινία», μας είπε ο Φίλιππος Τσίτος. «Πέρασε χθες όλο το βράδυ στο τραπέζι μας μιλώντας μας γι' αυτή». Και ο Αντώνης Καφετζόπουλος πρόσθεσε πόσο «έξυπνη, αξιαγάπητη και ευγενική» ήταν μαζί τους. Μέχρι που τους πρότεινε να μη διστάσουν να ζητήσουν τη βοήθειά της για τη διεθνή προώθηση της ταινίας.

Λαμπρά ονόματα

Να σημειώσουμε, πάντως, ότι ο «Αδικος Κόσμος» έπεσε σε μια διοργάνωση του Σαν Σεμπάστιαν με ιδιαίτερη αίγλη. Κατρίν Ντενέβ και Ανιές Βάρντα (λόγω αφιερώματος στον Ζακ Ντέμι), Γκλεν Κλόουζ, Μάικλ Φασμπέντερ (λόγω προβολής εκτός συναγωνισμού του «Shame» του Στιβ Μακ Κουίν), Τζεραλντίν Τσάπλιν, Αντόνιο Μπαντέρας είναι λίγα από τα λαμπρά ονόματα που έφτασαν στην όμορφη παραθαλάσσια πόλη.

Δεδομένου του υψηλού ανταγωνισμού, αφού ο «Αδικος Κόσμος» είχε παρέα ταινίες των Αρτούρο Ριπστάιν, Τερένς Ντέιβις, Χιροκάζου Κορέ Εντα, Ζιλί Ντελπί και άλλων, ο Φίλιππος Τσίτος λέει: «Δεν περίμενα ένα βραβείο. Αρχισα, όμως, να το υποψιάζομαι μετά τη δημοσιογραφική προβολή, όταν οι κριτικές στις εφημερίδες ανέφεραν την ταινία ανάμεσα στα φαβορί».

Ερχεται στην Ελλάδα «πανευτυχής», αλλά κουρασμένος από όλη αυτή την εμπειρία. «Σαν να έριχνα δύο μήνες μπετά», λέει. Η ταινία έχει μπροστά της μέλλον, προτάσεις για διεθνή φεστιβάλ και, φυσικά, τη συνάντησή της με το ελληνικό κοινό στις αίθουσες μέσα στον Φεβρουάριο.

Οσο για τον Αντώνη Καφετζόπουλο, που μαζί με τον Τσίτο δημιούργησαν τελικά ένα αχτύπητο κινηματογραφικό δίδυμο, παίρνοντας το βραβείο του δεν έκανε από σκηνής πολιτικές δηλώσεις για το ελληνικό σινεμά που πένεται, όπως είχε κάνει το 2009 στο Λοκάρνο.

Γύρισε, απλώς, και είπε στα ελληνικά στον Φίλιππο να μην τον ξεχάσει στην επόμενη ταινία του. Και να ήθελε δεν γινόταν. Οπως μας είχε πει λίγο πριν φύγει για το Σαν Σεμπάστιαν ο σκηνοθέτης, η σχέση του με τον Αντώνη Καφετζόπουλο είναι «σαν τον έρωτα με την πρώτη ματιά, τέτοια απίστευτη επικοινωνία με ηθοποιό σπάνια συμβαίνει». Αφήστε που ο Καφετζόπουλος επιμένει ότι αυτή τη φορά «είναι ακόμα καλύτερος από ό,τι στην "Ακαδημία Πλάτωνος". Το νιώθω κι εγώ, μου το λέει και ο Φίλιππος».

Ολομόναχος

Λίγες μέρες μετά τη βράβευση του Γιώργου Λάνθιμου στη Βενετία για το σενάριο των «Αλπεων», η διεθνής φόρα της νέας γενιάς των Ελλήνων σκηνοθετών επιβεβαιώνεται πανηγυρικά. Και αν οι «Αλπεις» πήραν, έστω και την τελευταία στιγμή, 80 χιλιάδες ευρώ από τις 300 που τους οφείλει το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, ο ταλαντούχος και πεισματάρης Τσίτος γύρισε τον «Αδικο Κόσμο» ολομόναχος. Το ΕΚΚ έχει δεσμευτεί ότι θα βοηθήσει όταν βρει χρήματα. Πριν από το Σαν Σεμπάστιαν ανέλαβε τον υποτιτλισμό της ταινίας. Μάλλον ήρθε η ώρα για μια πιο ουσιαστική συμμετοχή του.

Οταν, πάντως, τον ρώτησαν οι δημοσιογράφοι, αμέσως μετά τη βράβευσή του, τι επιπτώσεις έχει η κρίση στο ελληνικό σινεμά, ο Φίλιππος Τσίτος απάντησε: «Πριν κάναμε τις ταινίες με λίγα χρήματα, τώρα με καθόλου χρήματα. Αυτή είναι η διαφορά».

Το Χρυσό Οστρακο πήγε στο «Los Pasos Dobles» του Ισάκι Λακουέστα, το ειδικό βραβείο της επιτροπής στο «Le Skylab» της Ζιλί Ντελπί και το βραβείο σεναρίου στο «Kiseki/Ι wish» του Χιροκάζου Κορέ Εντα.

enet