Η επιδρομή των κουνουπιών

Με σημαντικές καθυστερήσεις ξεκίνησαν οι διαδικασίες για τις κουνουποκτονίες στη χώρα με αποτέλεσμα οι υπηρεσίες των περιφερειών και των δήμων να έχουν ξεκινήσει την τελευταία στιγμή αγώνα δρόμου, για να προλάβουν να αντιμετωπίσουν τη μαζική επιδρομή των κουνουπιών.

Η διαδικασία των ψεκασμών -σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας- έπρεπε να είχε ξεκινήσει από τα μέσα Μαρτίου και να είχε ολοκληρωθεί στο τέλος Απριλίου, προκειμένου να εξοντωθούν οι προνύμφες. Ωστόσο, η διαδικασία των κουνουποκτονιών ξεκινάει μόλις τώρα, ενώ ήδη τα κουνούπια... επιτελούν το έργο τους νωρίτερα από άλλες χρονιές, καθώς ο χειμώνας ήταν ήπιος και η ζέστη ήρθε νωρίτερα.

Βασική αιτία της καθυστέρησης αποτελεί το γεγονός ότι οι δήμοι δεν έχουν κονδύλια και οι περιφέρειες δεν πρόλαβαν λόγω γραφειοκρατίας να ολοκληρώσουν τους σχετικούς διαγωνισμούς ώστε να αναδειχθεί ο μειοδότης που θα αναλάβει εγκαίρως το έργο των μυοκτονιών-ψεκασμών.
Η Περιφέρεια Αττικής χρηματοδοτεί από δικούς της πόρους, διαθέτοντας 700.000 ευρώ για το πρόγραμμα των ψεκασμών σε μεγάλες εκτάσεις που είναι της αρμοδιότητάς της, όπως δάση και ρέματα.

Οι δήμοι, από την πλευρά τους, είναι επιφορτισμένοι με μικρές παρεμβάσεις, όπως ψεκασμούς σε φρεάτια, μικρά ρέματα και πάρκα. Ωστόσο, λίγοι είναι αυτοί που έχουν ολοκληρώσει το σχετικό έργο μέχρι στιγμής.
Σύμφωνα με την αντιπεριφερειάρχη Αττικής Λ. Βασιλάκου, ολοκληρώθηκαν με καθυστέρηση οι διαγωνισμοί και τις προσεχείς ημέρες αναμένεται η ανακήρυξη όλων των μειοδοτών που θα προχωρήσουν στους ψεκασμούς. «Η διαδικασία με τους διαγωνισμούς έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί στο τέλος Μαρτίου, ωστόσο η γραφειοκρατία προκάλεσε εμπλοκή κυρίως στο ζήτημα που αφορούσε τους δήμους οι οποίοι δεν είχαν προϋπολογισμούς με αποτέλεσμα να καθυστερούν οι εγκρίσεις από το Ελεγκτικό Συνέδριο», τονίζει χαρακτηριστικά η κυρία Βασιλάκου στο «Εθνος».
Μέχρι στιγμής, σύμφωνα με την Περιφέρεια Αττικής, έχουν ξεκινήσει οι ψεκασμοί σε όλες τις περιοχές της Ανατολικής Αττικής (Αρτέμιδα, Ωρωπό, Αυλώνα, Ανάβυσσο, Σαρωνίδα, Γέρακα, Παλλήνη) και αναμένονται ανάλογες ενέργειες και στις υπόλοιπες περιφερειακές ενότητες.
Πρόληψη
Η προνυμφοκτονία θα πρέπει να ξεκινήσει κατόπιν συνεννόησης με τη διεύθυνση Υγειονομικού Ελέγχου και Περιβαλλοντικής Υγιεινής της Περιφέρειας, για να προληφθεί η πρώτη γενεά κουνουπιών, με επαναληπτικές προνυμφοκτονίες κάθε μήνα. Τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο θα απαιτηθούν περισσότερες προνυμφοκτονίες λόγω της υψηλής θερμοκρασίας και της αυξημένης φωτοπεριόδου. Η τελευταία προνυμφοκτονία θα γίνει τον Σεπτέμβριο, με δυνατότητα μίας ακόμα εφαρμογής -εφόσον απαιτηθεί- τον Οκτώβριο.
Στον Δήμο Αθηναίων, πάντως, σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο πρασίνου Αγγ. Αντωνόπουλο, οι ψεκασμοί στις εκτάσεις δικαιοδοσίας του έχουν ξεκινήσει από τον προηγούμενο μήνα κυρίως στις περιοχές υψηλού κινδύνου, όπως π.χ. σημεία με στάσιμα νερά.
«Επειδή πέρυσι είχαμε καθυστερήσει αρκετά, φροντίσαμε φέτος να παρατείνουμε το πρόγραμμα ώστε να αρχίσουμε εγκαίρως τους ψεκασμούς», σημειώνει ο αντιδήμαρχος πρασίνου, προσθέτοντας πως ο δήμος ανέλαβε παράλληλα με την Περιφέρεια και το ρέμα του Ποδονίφτη, σημαντική εστία κουνουπιών που κάνει δύσκολη τη ζωή των Αθηναίων.
Στις όχθες του Κηφισού, στο Αττικό Αλσος και στο Πεδίον Αρεως, που ανήκουν στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας, οι ψεκασμοί δεν έχουν αρχίσει, γεγονός που σε έναν βαθμό μειώνει την αποτελεσματικότητα των ψεκασμών που έχουν ήδη γίνει.
Στον Δήμο Χαλανδρίου, για παράδειγμα, που εντός των ορίων του βρίσκεται η ρεματιά, μια από τις μεγάλες εστίες κουνουπιών, οι μυοκτονίες έχουν καθυστερήσει, ενώ οι επιπτώσεις είναι ήδη εμφανείς στην ευρύτερη περιοχή.
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΚΑΡΙΜΑΛΗ

Ποιες είναι οι περιοχές υψηλού κινδύνου
Από τα μέσα Μαρτίου έως το τέλος Απριλίου είναι η ιδανική περίοδος κουνουποκτονίας, ώστε να αντιμετωπιστούν οι προνύμφες. Σε αρκετές περιοχές, οι ψεκασμοί δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί, αλλά η κατάσταση είναι καλύτερη από πέρυσι.
Τα παραπάνω ανέφερε στο «Εθνος» η γενική γραμματέας Δημόσιας Υγείας κ. Χριστίνα Παπανικολάου. Ορισμένες περιφέρειες -σημειώνει- δεν έχουν κατορθώσει να τηρήσουν το χρονοδιάγραμμα των ψεκασμών, οι οποίοι συνεχίζονται. Η καθυστέρηση των ψεκασμώνκαθιστά πιο δύσκολη την εντομοκτονία.
Τον συντονισμό της εποπτείας εφαρμογής των προγραμμάτων, έχουν αναλάβει η γενική γραμματεία Δημόσιας Υγείας, σε συνεργασία με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ). Σύμφωνα με τους επιδημιολόγους του ΚΕΕΛΠΝΟ, η έγκαιρη αντιμετώπιση και πρόληψη των νοσημάτων, που μεταδίδονται από διαβιβαστές, αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση για την προστασία της Δημόσιας Υγείας.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στις επιβαρημένες επιδημιολογικά περιοχές, όπως και σε περιοχές δυνητικά επιβαρημένες. Οι περιοχές αυτές έχουν ιδιαίτερα χωροταξικά χαρακτηριστικά (εκτεταμένες καλλιέργειες ρυζιού, εκβολές ποταμών, λίμνες, έλη, στάσιμα ύδατα) ή συρροή μεταναστευτικού πληθυσμού από ενδημικές περιοχές της Ασίας και της Αφρικής.
Με βάση τον σχεδιασμό του υπουργείου Υγείας, οι νομοί «υψηλού κινδύνου» είναι η Ηλεία, η Αχαΐα, η Αιτωλοακαρνανία, η Μεσσηνία, η Αργολίδα και ο Εβρος.
Περιοχές «υψηλού κινδύνου» είναι ο Ορχομενός, η Θήβα, η Χαλκίδα, ο Μαραθώνας, ο Σαρωνικός, το Μαρκόπουλο, η Αγιά Λάρισας και οι δήμοι Αβδήρων Ξάνθης, Ευρώτα Λακωνίας και Σοφάδων Καρδίτσας.
Η ελονοσία είναι ένα λοιμώδες νόσημα το οποίο οφείλεται στο παράσιτο της ελονοσίας. Ο κύριος τρόπος μετάδοσης είναι τσίμπημα από μολυσμένο κουνούπι του γένους των ανωφελών, το οποίο έχει προηγουμένως τσιμπήσει ένα μολυσμένο με ελονοσία άτομο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΟΣ

Μικρότερα τα σμήνη, αλλά πιο επιθετικά
Τις... επιδρομές στη βόρεια Ελλάδα άρχισαν τα κουνούπια, ενώ η γραφειοκρατία δείχνει να τα θεριεύει και τα... αγριεύει.
Από την περιφέρεια κεντρικής Μακεδονίας έχουν εγκριθεί 2,6 εκατ. ευρώ για τους ψεκασμούς και ο σχετικός φάκελος βρίσκεται προς έγκριση στο Ελεγκτικό Συνέδριο, προκειμένου αυτοί να ξεκινήσουν άμεσα.
«Αυτή την περίοδο δεν έχουμε μεγάλους πληθυσμούς, είναι για την ακρίβεια μικρότεροι από άλλες χρονιές, ενώ οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ατόμων εντοπίζονται σε μεγάλους υγροτόπους, στο Δέλτα του Αξιού, στις εκβολές του Χαβρία στην Ορμύλια Χαλκιδικής, στο Δέλτα του Νέστου και αλλού», είπε στο «Εθνος» ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας «Οικοανάπτυξης», Σπύρος Μουρελάτος.
Στις υψηλές θερμοκρασίες αποδίδεται η έξαρση της όχλησης, καθώς τις τελευταίες μέρες έχουν εμφανιστεί κουνούπια σε ολόκληρη τη βόρεια Ελλάδα και μάλιστα με εξαιρετικά επιθετικές διαθέσεις. Ιδιαίτερα γύρω από τη Θεσσαλονίκη, στη δυτική πλευρά του νομού όπου υπάρχουν πάνω από 170.000 στρεμμ. με ορυζώνες η κατάσταση τείνει να γίνει αφόρητη.
«Ολο το πρόγραμμα των ψεκασμών πέρασε πλέον στις περιφέρειες, εμείς μπορούμε να κάνουμε μόνο μικρές παρεμβάσεις. Ελπίζουμε φέτος να είναι καλύτερη η κατάσταση, θα δούμε πώς θα κινηθούμε και εμείς μέσα στους οικισμούς», μας είπε ο Γιάννης Μπίκος, δήμαρχος Χαλκηδόνας, ενός δήμου που «υποφέρει» από τα κουνούπια, ενώ από τον γειτονικό Δήμο Δέλτα (Αξιός, Χαλάστρα), επίσης στη δυτική Θεσσαλονίκη, μας ενημέρωσαν ότι βρίσκεται σε εξέλιξη πρόγραμμα καταπολέμησης κουνουπιών, σε χαντάκια, κανάλια και μέσα στις κοινότητες, από τις αρχές Μαΐου που τα έντομα είναι στο στάδιο της προνύμφης.
Αλλοι δήμοι αναζητούν τρόπους και μικρές χρηματοδοτήσεις για να κάνουν ψεκασμούς με δικά τους μέσα σε εστίες αναπαραγωγής κουνουπιών, όπως έλη, φρεάτια αποχέτευσης, ρέματα, αποστραγγιστικά κανάλια, ενώ και οι πολίτες οφείλουν να έχουν καθαρές τέτοιες εστίες, καθώς και άλλες, όπως γλάστρες και σημεία όπου συγκεντρώνονται νερά.
Μέχρι το τέλος του μήνα θα αρχίσουν οι ψεκασμοί και στην ανατολική Μακεδονία και Θράκη, όπου επίσης το πρόβλημα είναι οξύ, λόγω των υγροτόπων. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι προλαβαίνουν να εξολοθρεύσουν τους πληθυσμούς, αν ξεκινήσουν άμεσα τους ψεκασμούς στα πεδία. Σημειώνουν ακόμη ότι τα δύο σκευάσματα που χρησιμοποιούνται είναι εντελώς ακίνδυνα για τα ζώα, τα πτηνά, τα φυτά και φυσικά για τον άνθρωπο.
Αναφορικά με τον ιό του Δυτικού Νείλου, μέσα στον Ιούνιο θα ξεκινήσουν δειγματοληψίες του είδους culex pipiens, αλλά και αιμοληψίες από κοτόπουλα και περιστέρια, προκειμένου να διαπιστωθεί στα εξειδικευμένα εργαστήρια αν υπάρχουν μολυσμένα κουνούπια και πώς γίνεται η διασπορά του ιού, με βάση και τα συγκριτικά στοιχεία του 2011 και του 2012.
ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ