ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ - ΚΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΜΑΣ ΤΟ ΕΔΩΣΕ Ο ΚΑΣΙΜΗΣ - ΕΠΕΙΔΗ ΠΟΛΛΟΙ ΛΕΝΕ ΠΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ - ΜΑΚΑΡΙ ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΕΤΟΙΑ ΔΟΥΛΕΙΑ - ΕΤΣΙ ΚΥΡΙΑ ΖΗΣΗ;;;

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΔΗΜΟΥ ΑΡΤΕΜΙΔΑΣ

«Έκθεση Αξιολόγησης της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ)

του ΚΕΛ Ραφήνας»

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σήμερα στους ΟΤΑ της Ανατ. Αττικής η μεγάλη οικιστική ανάπτυξη τόσο στον μόνιμο, όσο και στον παραθεριστικό πληθυσμό, σε συνδυασμό με την ανυπαρξία αποχετευτικών δικτύων, εγκυμονεί κινδύνους ρύπανσης και μόλυνσης του περιβάλλοντος.

Η ύπαρξη μεγάλου αριθμού και μάλιστα με ολοένα αυξανόμενο ρυθμό απορροφητκών βόθρων κυρίως, οδηγούν με βεβαιότητα στην μερική για σήμερα και ολοκληρωτική για αύριο επιβάρυνση του υπόγειου υδροφορέα της περιοχής, με άμεση συνέπεια την αντίστοιχη επιβάρυνση του φυσικού αποδέκτη, δηλ. της θάλασσας

Επομένως καθίσταται επιτακτική η ανάγκη της δημιουργίας ενός δικτύου Συλλογής – Επεξεργασίας και Διάθεσης των λυμάτων, ολοκληρωμένου, σύγχρονου, λειτουργικού και φιλικού προς το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.

Ειδικότερα, όσον αφορά τον Κάμπο των Μεσογείων και την παραθαλάσσια περιοχή του, ένας ακόμη λόγος που επιβάλλει την τήρηση των παραπάνω είναι η ιδιαιτερότητά του. Ένα μέρος της περιοχής έχει ενταχθεί σε Προγράμματα Προστασίας Περιβάλλοντος, το δε υπόλοιπο αποτελεί τόπο αναψυχής και ξεκούρασης, ιδιαίτερα οι παραθαλάσσιες περιοχές, στις οποίες ανήκει άλλωστε και η πόλη της Αρτέμιδος.

Β. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Γενικά πληροφοριακά στοιχεία

Δυστυχώς αυτή τη συγκεκριμμένη περιοχή επέλεξαν οι αρμόδιοι του ΥΠΕΧΩΔΕ και της ΕΥΔΑΠ ως τόπο υποδοχής αφενός μεν των επεξεργασμένων λυμάτων ολόκληρου του αποχετευτικού συστήματος των Μεσογείων και της ευρύτερης περιοχής, αφετέρου δε  των όμβριων απόβλητων της Αττικής οδού και του Αεροδρομίου των Σπάτων. Συγκεκριμένα:

Στη θαλάσσια περιοχή της Αρτέμιδας θα εκβάλουν δύο (2) υποθαλάσσιοι αγωγοί μεταφοράς επεξεργασμένων λυμάτων:

• Ο ένας αγωγός προέρχεται από το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) Ραφήνας στη θέση Πλατύ χωράφι και θα εκβάλει με παροχή 170.000m3/24ωρο στην περιοχή Αγ. Νικολάου (ακρωτήριο Βελάνι) στο Β. άκρο του κόλπου της Αρτέμιδας.
• Ο δεύτερος αγωγός προέρχεται από το ΚΕΛ με την επωνυμία «ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ»[1] στη θέση Βαραμπάς Μαρκοπούλου και θα εκβάλει με κοινό αγωγό άλλων δύο (2) ΚΕΛ (Μαρκοπούλου, Αεροδρομίου) και παροχή 60.000m3/24ωρο στον όρμο της Βραυρώνας (Χαμολιά), Ν. άκρο κόλπου Αρτέμιδας.
• Τα όμβρια απόβλητα της Αττικής Οδού και του Αεροδρομίου θα καταλήγουν ανεπεξέργαστα επίσης στον όρμο της Βραυρώνας μέσω του ποταμού Ερασίνου.

Γ. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΩΝ.

Ενέργειες φορέων.

Σήμερα βρίσκονται σε προχωρημένη διαδικασία υλοποίησης οι μελέτες και σε αναμονή χρηματοδότησης οι κατασκευές του ΚΕΛ Ραφήνας.

Πρόσφατα το ΠΕΧΩΔΕ απέστειλε για έγκριση προς τα συναρμόδια Υπουργεία την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του συγκεκριμένου ΚΕΛ, απαραίτητη προϋπόθεση χρηματοδότησης του έργου. Το ίδιο έπραξε και προς τη Νομαρχία Ανατ. Αττικής, όπου το θέμα έχει συζητηθεί σε αρκετές συνεδριάσεις του Νομαρχιακού Συμβουλίου για λήψη γνωμοδοτικής απόφασης με τη συμμετοχική παρέμβαση του Δήμου Αρτέμιδας και άλλων τοπικών φορέων.

Ο Δήμος Αρτέμιδος εμπλεκόμενος ως άμεσα θιγόμενος από τη λειτουργία του ΚΕΛ Ραφήνας έχει έννομο συμφέρον να γνωμοδοτήσει θετικά ή αρνητικά για το θέμα. Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, ως γνωμοδοτικό όργανο του Δήμου, εκλήθη για το σκοπό αυτό να αξιολογήσει την ΜΠΕ του ΚΕΛ Ραφήνας, σε συνδυασμό με τα άλλα προαναφερόμενα και να διαπιστώσει τις βλαπτικές ή όχι συνέπειες από τη λειτουργία του και ειδικότερα αυτές από τον τρόπο και τόπο διάθεσης  των επεξεργασμένων αποβλήτων στη θαλάσσια περιοχή της πόλης.

Δ. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

1. Δεν υπάρχει αναφορά σε καμία ΜΠΕ για τη συνολική επιβάρυνση της θάλασσας από την συνδυαστική δράση των εκβολών των 2 αγωγών. Επομένως δεν μπορεί να υπάρξει εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που θα προκύψουν αθροιστικά από τη διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων στην ίδια γεωγραφική θαλάσσια περιοχή, ιδιαίτερα όσον αφορά τις επιπτώσεις από ενδεχόμενη μικροβιακή μόλυνση των ακτών.
2. Δεν αναφέρεται πουθενά στο κείμενο της ΜΠΕ ότι εξετάστηκαν εναλλακτικές θέσεις διάθεσης των επεξεργασμένων εκτός του Ακρωτηρίου Βελάνι. Αυτό σε αντιδιαστολή της αντίστοιχης προμελέτης του ΚΕΛ Αεροδρόμιο, όπου αναφέρονται δύο (2) εναλλακτικές θέσεις.
3. Δεν υπάρχει δέσμευση των αρμοδίων για επεξεργασία τρίτου βαθμού.
4. Δεν υπάρχει οικονομοτεχνική μελέτη, ούτε δέσμευση των αρμοδίων για τη μέθοδο της επαναχρησιμοποίησης, ως εναλλακτικής μεθόδου διάθεσης λυμάτων.
5. Δεν υπάρχει οικονομοτεχνική μελέτη για την παροχέτευση μέρους των αποχετευόμενων περιοχών, μικρού σχετικά δυναμικού, όπως Παλλήνης, Γέρακα, Ανθούσας, Γλυκών Νερών προς τον ΚΑΑ Αθηνών.
6. Δεν έχει μελετηθεί οικονομοτεχνικά ο ενιαίος σχεδιασμός του συστήματος αποχέτευσης της λεκάνης των Μεσογείων και της ευρύτερης περιοχής με τη δημιουργία ενός ΚΕΛ, με έναν αγωγό διάθεσης που θα εκβάλει στις νοτιότερες περιοχές της Ανατ. Αττικής, μακριά οπό κολυμβητικές περιοχές, όπου υπάρχουν και τα καταλληλότερα θαλάσσια ρεύματα. Αντ’ αυτού η περιοχή τεμαχιοποιήθηκε με την κατασκευή 5 ΚΕΛ και δύο (2) αγωγών διάθεσης.
7. Τα πληθυσμιακά στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για τη διαστασιολόγηση του έργου βασίστηκαν στην απογραφή του 1991. Οι εκτιμήσεις των πληθυσμών για το έτος 2040 είναι υποτιμημένες, επομένως και οι ποσότητες των επεξεργασμένων λυμάτων που θα διατίθενται στη θάλασσα.
8. Δεν έχουν ληφθεί ανάλογα υπόψη οι χρήσεις γης, όπως αυτές προβλέπονται στο  ισχύον Π.Δ., αλλά και στο υπό έκδοση νέο, προκειμένου να ληφθούν υπόψη στο σχεδιασμό, οι έντονες πιέσεις αστικοποίησης και οι νέες μορφές παραγωγικών δραστηριοτήτων στην περιοχή.
9. Η μελέτη είναι ελλιπής διότι δεν αναφέρεται σε υγρά απόβλητα που απορρίπτονται από κτίρια και χώρους που χρησιμοποιούνται από οποιαδήποτε εμπορική ή βιομηχανική δραστηριότητα και τα οποία δεν ανήκουν στην κατηγορία των οικιακών λυμάτων ή όμβριων αποβλήτων.
10. Δεν γίνεται ουδεμία αναφορά σε δείκτες ανίχνευσης ρυπαντικού φορτίου, με μετρήσεις COD (χημικώς απαραίτητο οξυγόνο), όπως απαιτεί η οδ. 91/271/ΕΟΚ/1991.
11. Η περιοχή του πυθμένα της θάλασσας που θα διέρχεται ο υποθαλάσσιος αγωγός διάθεσης περιλαμβάνει λιβάδια Ποσειδωνίας τα οποία χαρακτηρίζονται ως οικότοπος προτεραιότητας σύμφωνα με την οδ. 92/43 ΕΟΚ και αναπόφευκτα θα καταστραφεί. Σημειώνουμε ότι φυτοκοινωνίες αυτού του είδους παίζουν ιδιαίτερο ρόλο στη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
12. Όπως στο ίδιο κείμενο αναγράφεται αλλά και σύμφωνα με τη μελέτη των θαλασσίων ρευμάτων της περιοχής, του Εθνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών  (ΕΚΘΕ) «Μειωμένη κινητικότητα εμφανίζεται στο εσωτερικό του κόλπου, βόρεια από τη Λούτσα και τους Πεταλιούς, ενώ σαφής έξοδος προς νότο εμφανίζεται σε όλη τη Δυτική ζώνη νοτίως του Π. Ράφτη».
13. Δεν περιγράφεται ο τρόπος ειδοποίησης των λουομένων σε περίπτωση διάθεσης ανεπεξέργαστων λυμάτων στη θάλασσα από πιθανή δυσλειτουργία της λειτουργίας του ΚΕΛ,, όπως αναφέρεται στο κείμενο. Επομένως οι λουόμενοι θα πρέπει να βρίσκονται σε συνεχή εγρήγορση για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
14. Οι λειτουργίες τέτοιων εγκαταστάσεων απαιτούν τον καθορισμό και τη λήψη προληπτικά αναγκαίων μέτρων που θα διασφαλίζουν τη Δημόσια Υγεία και την Προστασία του περιβάλλοντος. Παρόλα αυτά όμως δεν φαίνεται ότι υπάρχει Σχέδιο Εκτάκτου Ανάγκης (Emergency Plan).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Από τη μελέτη των παραπάνω συνάγεται ότι:  η συγκεκριμένη μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων θα πρέπει να απορριφθεί από το Δήμο Αρτέμιδας, για τους παρακάτω λόγους:

1. Το σημείο εκβολής του αγωγού διάθεσης βρίσκεται απέναντι από  πολυσύχναστες ακτές κολύμβησης. Λαμβάνοντας υπόψη την μέχρι τώρα εμπειρία από τη λειτουργία των βιολογικών καθαρισμών, σε συνδυασμό με τις παραπάνω διαπιστώσεις, θα δημιουργηθεί αρνητική ψυχολογία στους κατοίκους και στους χιλιάδες επισκέπτες με αποτέλεσμα εκτός των άλλων δυσμενών επιπτώσεων και τον οικονομικό μαρασμό της πόλης της Αρτέμιδας.
2. Θα υπάρχει υψηλό λειτουργικό κόστος από τη λειτουργία των δύο (2) ΚΕΛ, εάν υλοποιηθούν οι σημερινοί σχεδιασμοί, το οποίο κόστος βέβαια θα κληθούν να το πληρώσουν οι χρήστες του.
3. Προκύπτει η ανάγκη επανεξέτασης και επανασχεδιασμού της διαχείρισης των λυμάτων της ευρύτερης περιοχής των Μεσογείων  σε ενιαία βάση,  με την επιλογή ενός και μόνο υποθαλάσσιου χώρου διάθεσης των λυμάτων, μακριά από παραλίες κολύμβησης, σε νοτιότερες περιοχές της Ανατ. Αττικής, όπου και τα θαλάσσια ρεύματα είναι πιο ισχυρά.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Α.

Σε περίπτωση που οι συνθήκες το απαιτήσουν ο Δήμος Αρτέμιδας θα πρέπει:

Να συμβληθεί με Ειδικό Σύμβουλο, εξειδικευμένο στη διαχείριση Αστικών Λυμάτων κατά προτίμηση Παν/μιακού φορέα αναλόγου κύρους με αυτό των μελετητών της ΕΥΔΑΠ.

Αντικείμενο της Συμβασης θα είναι:

Η σύνταξη εμπεριστατωμένης τεχνικοοικονομικής μελέτης προσδιορισμού εφικτών εναλλακτικών λύσεων και σχεδιασμών της διαχείρισης των λυμάτων περιοχής Μεσογείων Ανατ. Αττικής.

Η κατεύθυνση της Έρευνας θα πρέπει να είναι: αυτή όπως προσδιορίζεται στα παραπάνω συμπεράσματα της Επιτροπής Περιβάλλοντος (σημείο 3).

Β.

Ο Δήμος Αρτέμιδας θα πρέπει να χρησιμοποιήσει κάθε νόμιμο μέσο (κινητοποιήσεις, πολιτικές πιέσεις, δικαστικές προσφυγές σε Εθνικό και Κοινοτικό επίπεδο) για την ακύρωση του σημερινού σχεδιασμού.

Άρτεμις, 14 Φεβρ. 2003

Ο  ΠΡΟΕΔΡΟΣ  ΤΗΣ  ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Γ.  ΚΑΣΙΜΗΣ

ΔΗΜΑΡΧΟΣ

ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ                                                   ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

            Π.  ΧΑΜΨΑΣ                                                                     Ι. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΡ/ΔΡΟΣ ΔΗΜ. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΔΗΜ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ

Δ.ΞΟΥΡΙΔΑΣ

ΤΑΚΤΙΚΑ  ΜΕΛΗ  (Με αλφαβ. σειρά)

Μ.  ΖΗΣΗ

Σ.  ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ

Α.  ΜΑΡΓΕΤΗ

Ν.  ΜΑΡΚΟΥ

Γ.  ΣΤΑΜΑΤΗΣ

Γ.  ΧΑΡΔΑΣ

---

[1] ΚΕΛ «ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ»: Ο βιολογικός στα Κεντρικά Μεσόγεια ευθύνης ΕΥΔΑΠ.

  ΚΕΛ Αεροδρομίου: Ο βιολογικός του Αεροδρομίου Σπάτων «ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ»