ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ - ΚΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΜΑΣ ΤΟ ΕΔΩΣΕ Ο ΚΑΣΙΜΗΣ - ΕΠΕΙΔΗ ΠΟΛΛΟΙ ΛΕΝΕ ΠΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ - ΚΑΙ ΕΠΕΙΔΗ ΕΑΝ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΟΤΙ ΚΑΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ - ΕΤΣΙ ΚΥΡΙΑ ΖΗΣΗ;;;- ΚΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΣΑΣ ΑΔΙΚΟΥΜΕ ΕΤΣΙ ΚΥΡΙΑ ΜΑΡΓΕΤΗ;;;

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΔΗΜΟΥ ΑΡΤΕΜΙΔΑΣ

ΘΕΜΑ : «Υλοποίηση ΚΕΛ Β. Μεσογείων – Εναλλακτικές λύσεις»

Α. ΣΚΟΠΟΣ

Η παρούσα εισήγηση έρχεται σε συνέχεια αντίστοιχης με θέμα «Αξιολόγηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του ΚΕΛ Ραφήνας» που εγκρίθηκε ομόφωνα στη συνεδρίαση της 14/02/03 με την αριθμ. πρωτ. 40/200 απόφαση Δημ. Συμβουλίου.

Ο σκοπός της εισήγησης αυτής είναι να ενημερώσει για τις ενέργειες που έγιναν, να καταγράψει και σχολιάσει τα όποια νέα δεδομένα, να προσδιορίσει και προτείνει στο Δημ. Συμβούλιο τις δράσεις που θα πρέπει να αναληφθούν για την επίλυση του ζητήματος της επεξεργασίας λυμάτων το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.

Β. ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Πριν 10 μήνες, παραμονές εκλογών δημοσιοποιήθηκε η περιβαλλοντική μελέτη του ΚΕΛ Β. Μεσογείων την οποία αντέκρουσαν α) η Δημοτική Αρχή στηριζόμενη στη σχετική εισήγηση της Επιτροπής Περιβάλλοντος και β) συλλογικοί φορείς της πόλης μας, προβάλλοντας αδιάσειστα επιστημονικά στοιχεία που επεσήμαναν τις τραγικές λειτουργικές παραλείψεις και τον περιβαλλοντοκτόνο για την πόλη μας σχεδιασμό του συστήματος διάθεσης των επεξεργασμένων αποβλήτων του ΚΕΛ. Την ίδια μελέτη απέρριψε επίσης η Υπηρεσία Περιβάλλοντος της Νομαρχίας Ανατ. Αττικής, επισημαίνοντας ακριβώς τις αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον της Αρτέμιδας από το σύστημα διάθεσης.

Παράλληλα ο Δήμος υλοποιώντας την απόφαση του Δημ. Συμβουλίου για συνεργασία με ειδικό σύμβουλο Πανεπιστημιακού κύρους γα τη σύνταξη μελέτης, η οποία θα προάσπιζε τεχνικοοικονομικά τις προτάσεις μας, συνεργάστηκε με τον καθηγητή της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ (Τμ. Υδραυλικών Έργων) κ. Μάρκο Μπονασούντα, ο οποίος προσεφέρθη αφιλοκερδώς. Ο καθηγητής ανέλυσε την ΜΠΕ του ΚΕΛ Β. Μεσογείων επισημαίνοντας πολλές παραλείψεις και αστοχίες της μελέτης, έκανε δε σαφή αναφορά σε προβλήματα θεσμικά και κοινωνικά. Συμφώνησε δε με τη λύση που προέκρινε η εισήγηση της Επιτρ. Περιβάλλοντος για τη γεφύρωση των αγωγών διάθεσης των δύο (2) ΚΕΛ (Β. Μεσογείων – Αεροδρομίου), αποδεικνύοντας την ορθότητα της εισήγησης της Επιτρ. Περιβάλλοντος και το δίκαιο των αιτημάτων μας.

Κατά τη διάρκεια της 10μηνης χρονικής περιόδου και μέχρι σήμερα πραγματοποιήθηκαν αρκετές συνεδριάσεις του Νομαρχιακού Συμβουλίου Ανατ. Αττικής, το οποίο θα έπρεπε να αποφασίσει γνωμοδοτικά επί της ΜΠΕ. Όμως η προηγούμενη Νομαρχιακή αρχή αλλά και η σημερινή παραβλέποντας επιδεικτικά τόσο την έγκαιρα έτοιμη, αρνητική γνωμάτευση των υπηρεσιακών παραγόντων, όσο και τις προκαθορισμένες ημερομηνίες για την νομότυπη λήψη απόφασης με την υιοθέτηση της παρελκυστικής μεθόδου των συνεχών αναβολών έσυραν το θέμα μέχρι τις ημέρες μας πιστεύοντας προφανώς στην κόπωση των εμπλεκομένων, ιδιαίτερα της Αρτέμιδος. Στην πραγματικότητα όμως έδωσε το ελεύθερο στην ΕΥΔΑΠ να πράξει όπως θέλει λόγω παρέλευσης των ημερομηνιών. Σταθμός στην διεκδικητική πορεία των αιτημάτων μας αποδείχτηκε το Noμ. Συμβούλιο στην Παλλήνη όπου δικαιώθηκαν οι ισχυρισμοί μας, ενώ διαφάνηκαν πεντακάθαρα πλέον οι αρνητικές για την Αρτέμιδα προθέσεις της συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης του Συμβουλίου.

Αυτές εν τέλει επισημοποιήθηκαν με την γνωστή απόφαση - παγίδα, παρά τις έντονες αντιδράσεις της Δημοτικής αρχής των Δημοτικών συμβούλων και του λαού της Αρτέμιδος.

Η στάση της ΕΥΔΑΠ όλο αυτό το χρονικό διάστημα ήταν και εξακολουθεί να είναι κάθετα αρνητική, στο πάγιο αίτημα του Δήμου για τον επανασχεδιασμό του συστήματος διάθεσης των αποβλήτων. Οι αντιρρήσεις της αφορούν όχι το μη εφικτό των προτάσεών μας, αλλά το οικονομικά ασύμφορο.

Σήμερα με έναν τακτικό ελιγμό επανέρχεται με μια φαινομενικά βελτιωμένη πρόταση περί 3βαθμίου καθαρισμού προχωρημένης επεξεργασίας και επαναχρησιμοποίησης του νερού, πρόταση που βιαστικά υιοθέτησε το Νομαρχιακό Συμβούλιο με δική του ανάλογη απόφαση – πρόταση.

Γ. ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ

Σε συνέχεια των αρκετών επαφών που έγιναν μεταξύ των αρμοδίων φορέων προέκυψε μια νέα πρόταση 3 σημείων της ΕΥΔΑΠ, ενώ στη συνέχεια μια ανάλογη διφορούμενης σημασίας απόφαση της Νομαρχίας, επίσης 3 σημείων. Ειδικά όσον αφορά την τελευταία αξίζει να σημειωθεί ότι στο πρώτο σημείο απορρίπτει την ΜΠΕ. Συμφωνεί δηλ. με την πρόταση των υπηρεσιακών παραγόντων οι οποίοι γνωμοδότησαν απόρριψη με το Α.Π. 16206/1193/27.11.03 έγγραφο και θα έπρεπε επομένως να ζητά τη σύνταξη και επανυποβολή τροποποιημένης ΜΠΕ, όσον αφορά στα ζητήματα τριβής με την Αρτέμιδα.

Αντ’ αυτού προχώρησε στο 2ο σημείο, όπου ζητά τη λειτουργία 3βαθμίου καθαρισμού και προχωρημένης επεξεργασίας, δηλ. διεργασίες που προβλέπονται η μεν πρώτη λειτουργικά η δε δεύτερη κατασκευαστικά στην αρχική μελέτη, που προηγουμένως όμως απέρριψαν.

Στη σελ. 2-6 της ΜΠΕ αναφέρεται ότι η λειτουργία της 3βάθμιας προχωρημένης επεξεργασίας θα εφαρμοστεί, εάν και όταν ο αποδέκτης δηλ. η θάλασσα της Αρτέμιδας, χαρακτηριστεί ευαίσθητος. Πράγματι τέτοιου είδους επεξεργασία σύμφωνα με δ/ξεις και οδηγίες της Ε.Ε. (τροπ. 5673/400/97 και οδ. 91/271/ΕΟΚ πιν, 2 παρ. Ι αρθρ. 16) εφαρμόζεται μόνο σε χαρακτηρισμένες ως  ευαίσθητες περιοχές, οι οποίες είναι συγκεκριμένες και αναφέρονται ονομαστικά (ΦΕΚ 1811/29.11.99). Η Αρτέμιδα δεν περιλαμβάνεται σ’ αυτές. Ποιο νομοθετικό πλαίσιο θα καλύψει τη χρηματοδότηση τέτοιας λειτουργίας? Γιατί δε καμμία περίπτωση δεν γίνεται αναφορά για προσπάθεια αλλαγής του νόμου και σύνταξη σχετικής οικονομοτεχνικής μελέτης? Γιατί η ΕΥΔΑΠ χρησιμοποιεί τη λέξη «συμφωνεί» με 3βάθμιο καθαρισμό και όχι ότι θα εφαρμόσει την παραπάνω διεργασία?

Όσον αφορά το ζήτημα της επαναχρησιμοποίησης, η άρδευση κ.α. χρήσεις προϋποθέτουν ποιότητα νερού από τριτοβάθμια προχωρημένη επεξεργασία. Η δε εφαρμογή της προϋποθέτει αυστηρότατες διατάξεις υγειονολογικού περιεχομένου, επίσης κατάλληλο έδαφος, προσβασιμότητα, ύπαρξη και εκπαίδευση χρηστών και προπαντός νομικό πλαίσιο, που επί του παρόντος δεν υπάρχει. Ακόμα κι αν υπάρξει νομοθετικό πλαίσιο η ίδια η μελέτη της ΕΥΔΑΠ είναι καταπέλτης και προσεγγίζει απαγορευτικά τη μέθοδο. (Παράρτ. Α’).

Δ. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

Η εισήγηση της Επιτροπής Περιβάλλοντος (Φεβρ. 2003) και η αντίστοιχη Μπονασούντα απέδειξαν την επικινδυνότητα των σχεδιασμών της ΕΥΔΑΠ. Η επικινδυνότητα αυτή απορρέει από σχεδιασμό και τύπο βιολογικής επεξεργασίας που εφαρμόζονται μονόδρομα στον ελληνικό χώρο. Θα έπρεπε λοιπόν να πληροφορηθούμε εάν υπάρχουν άλλες μορφές επεξεργασίας, καθώς επίσης:

Ø      Εάν έχουν πιστοποιηθεί και εφαρμοστεί διεθνώς.

Ø      Ποιο θα είναι το Νομικό πλαίσιο εφαρμογής τους.

Ø      Ποιος ο τρόπος λειτουργίας τους.

Ø      Πόσο φιλικότερες είναι προς το περιβάλλον.

Ø      Το κόστος κατασκευής και λειτουργίας τους.

Ø      Τις προϋποθέσεις εφαρμογής τους.

Αυτά τα ερωτήματα είχε σκοπό να καλύψει σχετικό ταξίδι μελών της Επιτροπής Περιβάλλοντος στη Γερμανία. Εκεί η Επιτροπή γνώρισε, εξέτασε και έλεγξε μία φυσική μέθοδο βιολογικού  καθαρισμού, η οποία έχει εφαρμοσθεί στη Γερμανία και άλλες χώρες. Η μέθοδος ονομάζεται ROOT ZONE PROCESS και αφορά την τεχνολογία του Ριζικού Συστήματος Επεξεργασίας Αποβλήτων .

Η τεχνολογία αυτή εκμεταλλεύεται τη συνδυασμένη δράση τριών παραγόντων: εδάφους – ριζών – βακτηριδίων και εφαρμόζεται σε πολλές εκδοχές. Η αντιστοιχία των λειτουργιών και της ποιότητας του τελικού προϊόντος σε σχέση με τον κλασσικό βιολογικό δίδονται στο παραρτ. Β’.

Η μέθοδος λειτουργεί ως εξής: Τα απόβλητα μετά από μία πρωτοβάθμια κατεργασία, διοχετεύονται σε μία λεκάνη συλλογής, η οποία έχει πληρωθεί με κροκάλες, χαλίκι και άμμο που προέρχονται κυρίως από ηφαιστειακά πετρώματα. Το πάχος του στρώματος αυτού υπολογίζεται μετά από εκτίμηση του όγκου των παραγομένων αποβλήτων κατά περίπτωση.

Το χαλικόστρωμα αυτό δρα ως αποθηκευτικός χώρος και χώρος των βιολογικών και χημικών διεργασιών, καλύπτεται δε με χώμα πάχους περίπου 1.50 μέτρου. Σ’ αυτό αναπτύσσεται το ριζικό σύστημα του καλαμιώνα που αποτελεί τον κύριο παράγοντα εισόδου οξυγόνου στο χαλικόστρωμα και τα απόβλητα το διαπερνούν οριζόντια ή κάθετα.

Κατά τη διαδρομή τους συναντούν τις ρίζες των καλαμιών (Phragmites australis), όπου έχουν αναπτυχθεί αποικίες βακτηριδίων λόγω της οξυγόνωσης που δημιουργεί ο κορμός του φυτού, ο οποίος εξατμίζει και το 40% περίπου του νερού των αποβλήτων. Τα βακτηρίδια αυτά καταναλώνουν τον ρύπο και καταστρέφουν το μικροβιακό φορτίο.

Μπορούν να εφαρμοστούν: η προχωρημένη 3βάθμια επεξεργασία για πόσιμο νερό, η απλή 3βάθμια ή και 2βάθμια. Σημειώνουμε δε ότι σ’ αυτές τις συνθήκες αναπτύσσονται 2000 τύποι βακτηριδίων, ενώ στον κλασσικό βιολογικό καθαρισμό περίπου 600. Ένα (1) γραμμάριο χώματος μπορεί να περιέχει μέχρι και 100.000.000 μικροοργανισμούς που καταναλώνουν τον ρύπο.

Χαρακτηριστικά του Ριζικού Συστήματος Επεξεργασίας Αποβλήτων:

ü      Χαμηλή κύρια επένδυση (20%) ενός κλασσικού βιολογικού).

ü      Χαμηλό κόστος λειτουργίας και συντήρησης.

ü      Χαμηλή ενέργεια λειτουργίας

ü      Απουσία πολύπλοκων ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων.

ü      Απουσία αστοχίας χειρισμών και υλικών.

ü      Απουσία πρόσθετων χημικών ουσιών.

ü      Απουσία οσμών, εντόμων, κουνουπιών, κ.λπ.

ü      Έκταση εφαρμογής περίπου 4 τμ/άτομο για μεμονωμένες κατοικίες, 2,5τμ/άτομο σεμεγάλες ομάδες κατοικιών.

ü      Όριο ζωής πάνω από 50 χρόνια.

Η μέθοδος αυτή μπορεί να εφαρμοστεί σε περιοχές πέριξ αεροδρομίων (ICAO, part 2, Land use and environmental control, 2^nd edition, 1985).

Δεν υπάρχει προς το παρόν διαθέσιμη οικονομοτεχνική προμελέτη εφαρμογής για την περιοχή μας.

Ε. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Από την ανάλυση των παραπάνω προκύπτουν τα εξής:

1)     Η ΕΥΔΑΠ έχει προγραμματίσει την υλοποίηση του ΚΕΛ έχοντας εξασφαλίσει την υπογραφή των συναρμόδιων Υπουργείων και τη συγκατάθεση της Νομαρχίας και των υπολοίπων Δημάρχων της περιοχής. Κίνησε ήδη τις διαδικασίες απαλλοτρίωσης του χώρου εγκατάστασης και αναμένει πλέον την χρηματοδότηση. Φαίνεται ότι παρακάμπτει την Αρτέμιδα αλλά και δεν έχει πλέον νόημα η Αρτέμιδα ν απευθύνεται σ’ αυτήν με έγγραφα ή αναποτελεσματικές συναντήσεις.

2)     Από το περιεχόμενο της μελέτης και των πρόσφατων προτάσεων προκύπτει ότι εάν υλοποιηθεί απρόσκοπτα το έργο, θα προκύψει ένας απλός 3βάθμιος καθαρισμός (χωρίς ανίχνευση βιομηχ. αποβλήτων) με έξοδο του συνόλου των εκροών στην θάλασσα της Αρτέμιδας. Μεσομακροπρόθεσμα θα διαφανούν οι επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον.

3)     Η πρόταση του Δήμου για γεφύρωση των αγωγών εκροής των 2 ΚΕΛ (Β. Μεσογείων – Α/Δ) δεν φαίνεται ότι μπορεί να υλοποιηθεί. Η κατασκευή του ΚΕΛ Α/Δ είναι αμφίβολος ή εν πάση περιπτώσει αρκετά μακροπρόθεσμη. Επομένως οι περιβαλλοντικά αποδεκτές από το Δήμο λύσεις περιορίζονται. Η μοναδική ενέργεια για τη λύση του αδιεξόδου είναι η προσφυγή σε ένδικα μέσα, η παράσταση στα αρμόδια αποφασιστικά όργανα της Ε.Ε. και οι έντονες κινητοποιήσεις του λαού της πόλης. Σημειώνουμε ότι τα περιθώρια για την άσκηση ένδικων μέσων έχουν περιοριστεί στο απολύτως ελάχιστο.

4)     Θα πρέπει σε κάθε περίπτωση, εάν και εφόσον απαιτηθεί από τις εξελίξεις, να είναι ο Δήμος έτοιμος να προσφέρει εφικτή και τεκμηριωμένη περιβαλλοντικά λύση, εναλλακτικής μεθόδου επεξεργασίας, απέναντι στην κλασσική μέθοδο και στα αδιέξοδα που θα επιφέρει ο προβληματικός σχεδιασμός και λειτουργία της.

ΣΤ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

1)      Να συμβληθεί άμεσα ο Δήμος Αρτέμιδας με Νομικό Γραφείο με γνώση περιβαλλοντικών θεμάτων, για την τάχιστη νομική ανάλυση και υποβολή των σχετικών προσφυγών στην ελληνική δικαιοσύνη και, εάν απαιτηθεί, στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν υπάρχουν τα χρονικά όρια για μειοδοτικούς διαγωνισμούς. Πέρας των νομικών ενεργειών τέλος Αυγούστου.

2)      Συνεργασία του Δήμου με εξειδικευμένο Σύμβουλο, γνώστη των θεμάτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για τις απαιτούμενες παραστάσεις, με στόχο την ακύρωση ή το «πάγωμα» της χρηματοδότησης του έργου. Χρονικό όριο τέλος Σεπτεμβρίου.

3)      Συγκρότηση Επιτροπής για την ενημέρωση και κινητοποίηση του κόσμου. Η σύνθεση να γίνει από τις Δημοτικές Παρατάξεις και Συλλογικούς φορείς.

4)      Nα υποβληθεί μελέτη σκοπιμότητας από εξειδικευμένο μελετητικό γραφείο σχετικά με τις δυνατότητες εφαρμογής του Ριζικού Συστήματος Επεξεργασίας Αποβλήτων στην πόλη μας και στην ευρύτερη περιοχή με οικονομοτεχνικά στοιχεία, νομικό πλαίσιο, αναφορά σε τυχόν ιδιαιτερότητες της περιοχής, κ.λπ.

Άρτεμις,               /08/2003

Ο  ΠΡΟΕΔΡΟΣ  ΤΗΣ  ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Γ.  ΚΑΣΙΜΗΣ

ΔΗΜΑΡΧΟΣ

ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ                                                   ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

            Π.  ΧΑΜΨΑΣ                                                                     Ι. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΡ/ΔΡΟΣ ΔΗΜ. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΔΗΜ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ

Δ.ΞΟΥΡΙΔΑΣ

ΤΑΚΤΙΚΑ  ΜΕΛΗ  (Με αλφαβ. σειρά)

Μ.  ΖΗΣΗ

Σ.  ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ

Α.  ΜΑΡΓΕΤΗ

Ν.  ΜΑΡΚΟΥ

Γ.  ΣΤΑΜΑΤΗΣ

Γ.  ΧΑΡΔΑΣ